Monday 30 January 2012

Fockley magh R

Ta mish gobbraghey ayns lioarlan ollooscoill, as ta studeyryn gobbraghey marin 'syn oie myr cooney lhieeneydagh (t'ad ny sloo deyr na obbree lane-emshir!). Ta shin caarjoil dy liooar as ta kuse jin ceau traa rish y cheilley ny keayrtyn. Aghterbee, ta ben jeu smooinaghtyn er jeet dy ve ny ben-lioarlan erreish da'n ollooscoill, as dinsh ee dou dy vel ee er chur stiagh er son Aberystwyth. Wahll, va mee ayns shen blein ny queig er dy henney (as b'wooar lhiam ee), as hug mee gaue jee dy by ymmydoil eh Bretnish y ynsaghey er y fa dy vel ad daa-hengagh 'sy lioarlan. Cha row mee jerkal eh tra dreggyr ee dy by vie lhee oyr dy ynsaghey Bretnish.

Wahll, erreish dou toiggal ee, chowree mee jee dy row yn oyr shen eck: foddee ee loayrt Bretnish marym. Ta anaase myr shen dy liooar dou goaill toshiaght er shalee, as t'eh foym cooney lhee ynsaghey iaith y nefoedd my s'cosoylagh eh. Hooar magh mee dy row doilleeid ayn tra dooyrt ee dou nagh nod ee fockley magh [r] Celtiagh. Ghow mee yindys. S'doillee dou fockley magh [ʁ] Germaanish, agh shen er y fa (choud's noddym toiggal) dy vel eh ro-chosoylagh rish [ɣ] as [x] Celtiagh as cha noddym geddyn greim er y scansh mooar t'eddyr oc. Agh cha nod ee fockley magh [r]. Dou hene, cha nel monney scansh eddyr /r/ 'sy Ghaelg as 'sy Vaarle t'ayms dy cadjin, agh ta mish my Scouser as ta frap rhotagh ain ([ɾ]). Sleih ass ram buill elley ayns Sostyn, she [ɹ] t'oc. Er lhiam dy vel eh ny s'doillee caghlaa veih shen dys [r] creoi.

Agh shoh y red - cha noddym çheet er aght dy hoilshaghey magh yn aght ta mee gra [r]. Cha nel eh jyst sheidey aer harrish birr ny çhengey; ta'n birr craa fo'n stroo dy aer as bwoalley er y charbad ymmodee keayrtyn. Er y laue elley, cha nel mee jannoo shen jeh yoin; t'eh taghyrt, shen ooilley. Foddym soilshaghey cre'n aght ta mee fockley magh sheean erbee elley, er lhimmey jeh ny craaghyn. Mollaght orroo.

Mannagh hoig oo ny cowraghyn quaagh shen ayns lhoobeenyn kerrinagh, jeeagh er artyn Wiki ny Gaelgey er yn Abbyrlhit Sheeanagh Eddyr-ashoonagh as myn-heeanyn dys ynsaghey reddyn noa!

No comments:

Post a Comment