Monday 28 May 2012

Kinectaghey

(naight as aaraaghyn ass New Scientist:“Kinect imaging lets surgeons keep their focus”, liorish MacGregor Campbell, 2012-05-17, earroo 2865)

Cha nel mee currit da çhaghnoaylleeaght er e hon hene, ny gadgetyn noadyr, agh t’eh cur bwooise dou tra ta sleih feddyn magh stoo noa as gientyn eieyn noa. Tammylt er dy henney haink rish y Nintendo Wii as y stiur gleashagh echey, as va shen anaasoil, beggan. Eisht haink rish y Microsoft Kinect, as hug eshyn orrym cur geill dy firrinagh. Cha chionnee mee nane – cha nel jeshaght-ghamman aym (she gammaneyr CP mish) as cha nel mee cliaghtey glackey er stoo noa, as aghterbee ta mee cloie gammanyn crampey as feme oc er feed crammanyn as lugh dyn stiurey – agh va ram sleih jannoo ram stoo marish dy tappee. Ta Kinect Hacks çhaglym y chooid smoo jeu (agh cha nel dagh hack ry-gheddyn ayns shen). Hoshiaght, va Microsoft shassoo noi ny h-ymmydyn gyn jerkallys shoh, agh hug ad my ner dy leah dy nee taghyrt yindyssagh v’ayn – ram sleih yannoo ymmyd jeh’n çhaghnoaylleeaght ocsyn as feddyn magh saaseyn as ymmydyn noa nagh beagh adsyn arragh er smooinaghtyn orroo. Crowdsourcing fondagh, nagh vel?

C’red ta’n sleih shen jannoo, myr t’eh?

Ta’n laue-lheeys hene goll er ronsaghey foast, agh ta Kinect çheet stiagh ayns obbraidlanyn ny yei shen. Ta laue-lhee ayns thie lheihys Guys’ & St. Thomas’ ayns Lunnin prowal ymmyd Kinect ‘syn obbraidlan. Ta’n laue-lhee cur cowraghyn kirpey da’n çhamraig dys shirrey, reih, as stiurey jallooyn er çhellveeishan.

Ta laueyn-lhee jeeaghyn er jallooyn lheihys scanshoil dy mennick car obbraid (m.s. caslyssyn scell-X ec y traa). Ta’n menkid croghey er yn torçh dy obbraid t’ayn as stayd y surransagh, agh dagh beggan minnid ny keayrtyn, as dagh oor ny keayrtyn elley. S’feer scanshoil eh freayll dagh ooilley red ‘syn obbraidlan lane shiast, as myr shen, my ta’n laue-lhee son scrutaghey jallooyn lheihys, t’eh ersyn glenney roish bentyn rish y cho-earrooder, as eisht glenney reesht roish my ghoys eh toshiaght reesht. Ta shen jummal traa as t’eh brishey jeean-tastey y laue-lhee myrgeddin. Noi shen, ta kuse dy laueyn-lhee croghey er cooneyder ta stiurey ny jallooyn, agh ta shen ny s’doillee na jannoo eh dy hene, as baanragh ny keayrtyn mannagh vel ad toiggal dy jeeragh ny t’ou çheet er. Foddym toiggal shen dy h-aashagh; s’doillee dy liooar eh ymmyrkey cooid thie mygeayrt marish peiagh elley, ny soilshaghey magh cre’n aght t’ou roshtyn thie ennagh, gyn çheet er scrutaghey tuarastyllyn roie 3T jeh corp bio! Ta lheid y red neufondagh, as myr shen ta gaue neuymmyrçhagh ‘sy y chooish.

Wahll, marish cooid vog er lheh, ta’n Kinect towse as toiggal cowraghey laue y laue-lhee, as ta shen lhiggey da stiurey ny jallooyn dy h-aashagh gyn glenney ny shirrey er cooneyder shen y yannoo er-e-hon.

She Tom Carrell eh y laue-lhee ren y chied ymmyd jeh’n chorys. Dooyrt eh:

“Derrey nish, va mee cliaghtey yllagh harrish y çhamyr da ny cooneyderyn çhaghnoil as shirrey orroo y yalloo y stiurey, queeyllaghey troa ennagh, y troa elley, arraghey seose, as sheese, mooadaghey, scribbey...”

agh marish y Kinect

“va stiurey foddey-oaylleeagh aym.”

Chammah’s shen, v’eh ny sassey cummal seose geill car yn obbraid er yn oyr dy row eh aashagh geddyn ny jallooyn kiartey.

“T’ou jus jannoo ooilley’n stoo shoh gyn loayrt as t’eh taghyrt foddey ny s’tappee. T’ou cummal seose ryddim y chooish.”

Ren Carrell obbraid er 8 Mee ny Boaldyn dy charraghey att cuishley ayns cuishlin y chree. Cha row eh shickyr mychione y chorys hoshiaght, agh nish t’eh jeean dy yannoo ymmyd jeh reesht.

“Er lhiam dy beagh eh mertragh dy liooar ‘sy toshiaght, agh va mee jeant bwooise ec yn aght hie reddyn jiu.”

Dy dooghyssagh, cha nel y Kinect jeant er son lheid yn obbyr. Tra ren ad y jeshaght, v’ad sheiltyn çhamyr ‘sy thie raad oddagh oo lheimmey mygeayrt as skeaylley dty laueyn gyn boirey dys cloie gamman. Ta obbraid foddey jeh’n çheiltynys shen, lane dy ‘leih, jeshaghtyn, caabylyn, trensooryn, sollyssyn as reddyn elley; as cha cosoylagh eh dagh keayrt dy gheddyn daa laue seyr noadyr. Ren Gerardo Gonzales ec Microsoft Research Cambridge goaill ayrn ayns croo corys noa da’n obbyr, marish laueyn-lhee ass Guy’s & St Thomas’ and King’s College London. V’eh orroo reih straih dy chowraghyn oddagh laue-lhee cur aysn boayl cagleeit tra t’eh shassoo rish boayrd obbraidee. Ta cowraghyn cadjin jeant lesh un laue, do beagh y laue elley seyr er son yn obbraid: myr sampleyr, t’ad faagail cowrey er y jalloo liorish jeeraghey er as gra “cur cowrey”. Ny yei shen, ta feme er daa laue er son kuse dy obbraghyn ec y traa t’ayn – er lhiam dy bee ad gobbraghey er shen dy jeean.

S’mie lhiam fakin dy vel sleih jannoo wheesh ymmyd noa as ymmydoil jeh’n çhaghnoaylleeaght shoh. Cha nel mee gaccan noi ny h-eieyn elley, ny reddyn taitnyssagh ny ommidjagh t’ayn, ny smooinnee eh! Ta feme er taitnys ‘sy chruinney shoh, ta fys ec Jee, as va’n Kinect jeant myr greie cloie. Agh s’mie lhiam scheial deiney, as ny reddyn yindyssagh neuyerkallagh ta sleih croo, as erskyn ooilley tra t’ad shareaghey’n chruinney veg shoh. Bee’m cur geill da’n chooish shoh ‘sy tra ry-heet as ta ram anaase aym er feddyn magh ny haghyrys.

Sunday 20 May 2012

Kynneigagaghey

She fastyr Doonee as ta caillin my cochummaltagh er jeet harrish (gyn raaue) dys tannaghtyn marish. Eiyrtys: shoh mish my hoie dy tost ‘sy çhamyr aym, curtan doont, as mee meeghergoilagh. Va mee maynrey dy liooar as mish coagyrey kinneigag rhubarbagh as clashtyn rish fynneigag (Close The Airlock!) tra hooill ad stiagh ‘sy çhamyr aarlee as goaill toshiaght tayrn magh stoo as jannoo bee. Hoi, ghooinney! smooinnee mee, my host. She çhamyr veg t’ayn, gyn rheamys da tree persoon roie mygeayrt lesh skynnyn. Cre mysh feysht jeem my row eh caaoil dy heet stiagh? Cha row, dy firrinagh. My t’ou jannoo kinneigagyn rieau, ta fys ayd dy fel feme ayd er rheamys – rheamys da boayrd scoltee, da meilley casseroil, da mesteyder nee kinneigyn ass flooyr as shugyr as margarine. As dy dooghyssagh, da gish rhubarb three trieyn er yrjid ta ry-scoltey ayd. Aghterbee, cha daink eh ‘sy chooish, er y fa nagh deysht ad. V’ad tarroogh lesh aarlaghey feill da fleah foalley as maylartey goan meeley. T’ad feer jesh, y ghaa nyn lomarcan oc, agh beggan ro-hugyragh dous myr jees.

Nish, as mish jannoo kinneigag vess, cha row mee son geddyn eh mestit marish y feill aw shen. Chammah’s shen, she çhamyr veg t’ayn gyn rheamys dooin ooilley, as v’ad loayrt nyn gione dy jeean. Fy-yerrey ren mee skellal roish as goll ‘sy çhamyr ayms. Ta mee shassoo noi merginaght as preays aigney ec y traa t’ayn, as cha noddym surranse lheid y red; cha nel loght oc ‘sy chooish, n’abbyr eh, agh ta feme aym er shee. Agh atreih! Ta’n çhamyr aym er y laare hallooin, corneil rish corneil da’n çhamyr aarlee, as t’ee jeeaghyn magh er y gharey. Cur çheb er c’raad ta’n boayl fleahagh? Kiart. My hug mee my chione magh ass y dorrys, honnick mee adsyn nyn nyees roie mygeart y çhamyr aarlee as feill oc, as clashtyn roo flideraghey. My yeeagh mee trooid yn uinniag, honnick mee adsyn nyn nyees meader ny ghaa foddey jeem, jeeaghyn erash orrym as ad cophaaghey. As er y fa nagh vel y çhamyr agh ny kistey 10’ x 10’ (myr dooyrt mee hannah), cha cosoylagh eh dy hoie aynjeed gyn jeeaghyn trooid yn uinniag... as shen y fa dy vel y curtan doont. Cha mie lhiam jeeaghyn magh er sleih nyn gophaaghey; cha nel eh cooyrtooil ny cooie da dooinney doaieagh.

T’eh tost nish, as er lhiam, foddee, dy vel raad follym aym rish tammylt. Sauçhey, foddee, dy sleetçhal magh as jannoo bee. Vaikym uss...

Thursday 17 May 2012

Mooadys lioaryn

Ta mee er ve lhaih straih fansee "Shennaghys Siala" (‘Siala Chronicles’) liorish Alexey Pehov, er ny hyndaa ass y Rooshish. T’eh feer vie, as va mee fieau dy jeean er y lioar s’jerree, nagh row er ny chlou foast tra lhaih mee ny fir elley. As mish boirit as fo stroos ec y traa shoh erskyn cliaghtey liorish toshiaght yn imbagh noa, ren mee briwnys yinnin eh y chionnaghey roish yn obbyr do noddin eh y lhaih ‘sy traa kirbyl aym myr saase boggee. Chammah’s shen, va eearlys lioaragh £10 aym, as myr shen, oddin eh y chionnaghey gyn ceau feer argid erbee as jannoo ymmyd mie jeh’n eearlys ec y traa cheddin.

Wahll, rosh mee y shapp lioaryn as roie seose ny greeishyn da’n rheynn Fansee-as-Far-skeealaght-Sheanse (s’doillee eh goll dys shapp ta fosley ec 9yc as roshtyn yn obbyr roish 9.15) dys shirrey er. Shoh ny fir elley, cre’n lioar noa. Ah. Hmm. Shen eh roo, agh... t’eh mooar. As cha nel mee gra roayr, agh mooar.

Eddyr y nah as treeoo lioar ‘sy treeskeealag, ren ommidjagh ennagh ec y toilsheyder (Simon & Schuster) briwnys dy chur magh y treeoo lioar ayns cummey smoo na ny fir elley. Shen ‘trade paperback’ rere shirveishee yn çhapp. T’eh oarlagh ny ghaa ny s’yrdjey, as ny s’lhea. Cre’n fa? smooinnee mee. Foddee dy screeu Pehov lioar foddey ny smoo myr jerrey da’n treeskeealag, as er lhieu dy row eh ny share cur magh lioar mooar na lioar roayr? Shen eie ommidjagh, agh oddin er ny hoiggal aght ennagh. Agh cha nel eh kiart. Yeeagh mee stiagh ‘sy lioar, as hug my ner dy row y teks clouit ny smoo ayn. Myr shen, cha ren ad agh jannoo y lane lioar ny smoo. Cha noddym toiggal dy vel oyr erbee ayn er son shen agh argid; er y fa nagh vel y lioar ny smoo ynrican, agh ny s’deyrey, faggys daa wheesh cho deyr as ny kied lioaryn.

Ta mee er vakin caghlaa cummey ayns mean straih roish shoh, agh choud’s ta fys aym, va shen bentyn rish caghlaa soilsheyder, cha row eh gyn oyr (v’eh ommidjagh gyn scansh da shen). Nish yeeagh mee mygeayrt ayms as fakin y red cheddin ayns skeeal elley er y skelloo sniessey. Nagh vel ad toiggal cre wheesh boiraneys ta shen cur er sleih? Cha nel rheamys dy liooar da’n lioar smoo ‘syn un skelloo as ny fir elley (agh my t’ou cur adsyn er skelloo cooie da lioaryn mooarey, t’ou jummal y rheamys shen). S’cosoylagh eh dy jig magh eh myr coodagh pabyr cadjin rish blein ny ghaa, foddee. Yindyssagh, ghooinney. Cha noddym credjal agh dy vel ad jerkal geddyn ram argid ass sleih nagh mie lhieau fieau er y lhieggan neugheyr shen, as dy nee saase foshlit dy hoo argid assjeed t'ayn. Mannagh vel, cre’n fa nagh hug magh ad lhieggan casley rish ny kied ghaa ym-lioar?

Myr shen, cha nee’m kionnaghey eh ny yei shen as ooilley. Nee’m fieau derrey vees eh ‘sy lioarlann as eeassaghey eh, nagh nee boirey erbee er ny skellooyn lioar aym, as spaarail y £15 aym dy chionnaghey daa lioar elley. As goym kiarail roish my kionneeym straih elley voish Simon & Schuster – s’cosoylagh eh dy nee ad y chrout ghraney cheddin reesht. Mollaght orroo, ny mitçhooryn.